Do tekstyliów zalicza się wszelkie rzeczy wykonane z tkaniny lub dzianiny, bez względu na to, czy są pochodzenia naturalnego, czy sztucznego. Produkty tego rodzaju towarzyszą nam na co dzień, ponieważ są to między innymi ubrania, zasłony czy też pościel. Skoro jest ich wokół tak dużo, warto wiedzieć, co z nimi zrobić po zużyciu.
Spis treści
Statystyki wytwarzania odpadów tekstylnych
Rocznie w Polsce wytwarza się około 120 milionów ton różnorakich odpadów, z czego około 2% stanowią te pochodzenia tekstylnego. Na pierwszy rzut oka może się to wydawać niewiele, ale przecież nie są to tylko odpady przemysłowe, tylko przede wszystkim wytwory gospodarstw domowych. Średnio 9% odpadów powstającym w mieszkaniu należy właśnie do tej kategorii, a ponad połowa z nich nadaje się do odzysku, powinno się więc robić wszystko, by zostały właściwie zagospodarowane.
Robiąc porządki w garderobie, z reguły dochodzimy do wniosku, że praktycznie już nic nie nadaje się do dalszego użytku i należałoby w końcu wybrać się na zakupy. Pytanie tylko, co zrobić ze starymi, nieużywanymi ubraniami? Jeżeli nie podarujemy ich komuś, ani też nie oddamy do punktu zbiórki, to najprawdopodobniej trafią do kosza. Pytanie tylko, czy to właściwe miejsce? Na wysypiskach odzież ta będzie się rozkładała pół wieku. Warto pamiętać, że rocznie w Polsce powstaje około 2,5 mln ton odpadów tekstylnych. Z tego aż połowa nadaje się do odzysku.
Problem nie byłby na tyle poważny, gdyby nie to, że do Polski wciąż napływa tania, używana odzież z Europy Zachodniej i jest sprzedawana w popularnych sklepach typu „second-hand”. Druga sprawa to to, że odczuwamy też znaczny napływ ogromnej ilości odzieży z Chin, która niestety nie jest zbyt długo użytkowana, chociażby z powodu słabej jakości, a to z kolei przyczynia się do powielania ilości odpadów tekstylnych. Nie zapominajmy też, że ubrania to nie jedyny odpad pochodzenia tekstylnego.
Czym są odpady tekstylne?
Z odpadami tekstylnymi wielu osobom kojarzą się tylko ubrania, a przecież wiadomo, że to nie wszystko, co można do nich zaliczyć. Na liście odpadów pochodzenia tekstylnego znajdują się również firany, wszelkiego typu ścierki do mycia podłóg lub wycierania kurzu, torby, buty, tekstylia ze złomowanych samochodów, wszelkiego typu tekstylia stosowane w szpitalach, czy włókiennicze pokrycia podłogowe. Lista tych odpadów jest naprawdę bardzo długa, więc trudno je wszystkie wymienić.
Wyróżnia się 3 grupy odpadów tekstylnych. Pierwsza grupa to odpady czyste (odzież, firany, zasłony, inne tekstylia domowe, pozostałości poprodukcyjne). Druga grupa to odpady zabrudzone. Te już wymagają odkażania chemicznego lub biologicznego (dywany, wykładziny, tekstylne elementy samochodów). Do trzeciej grupy należy zaliczyć odpady medyczne.
Sposoby na wykorzystanie zużytych tekstyliów
Oddaj zużyte ubrania dla potrzebujących
Warto pamiętać, że to, co dla nas jest odpadem tekstylnym, dla innych może być produktem, który wciąż nadaje się do użytku. Dlatego warto zrobić przegląd szafy i to, co jeszcze jest w dobrym stanie, oddać biednym, na przykład do punktu, jakim są specjalne zbiorniki należące do Polskiego Czerwonego Krzyża. To jednak niejedyne rozwiązanie.
Recykling odpadów tekstylnych
Na polskim rynku działa firma, która „daje drugie życie odpadom tekstylnym”. Pozyskuje tekstylia, następnie sortuje, a na koniec sprzedaje lub przerabia na surowce, które nadają się do ponownego zastosowania. Sortując, dzieli tekstylia na 6 grup – odzież, obuwie, czyściwo, akcesoria, miks domowy i materiały nadające się do recyklingu. Z odpadów często tworzone są ścierki do mycia, czy polerowania. Bawełna może być wykorzystana do produkcji wysokiej jakości papieru. Przerób wełny dzierganej i tkanej wykorzystuje się, jako izolację samochodową.
Odpady tekstylne mogą być również stosowane, jako wypełniacz siedzeń. Inne również pochodzenia tekstylnego często służą do produkcji tapicerki, czy nawet materiałów budowlanych. Warto również wspomnieć, że rozwłóknione tekstylia służą do produkcji kompozytu. Ten jest doskonałą alternatywą dla drewna. Wbrew pozorom jest aż o 40 proc. mocniejszy niż tworzywa sztuczne. Wyróżnia się też wysoką odpornością na uderzenia i niskie temperatury. Jego zaletą jest to, że nie wchłania wilgoci i w całości nadaje się do recyklingu.
Paliwa z tekstyliów
Powstaje coraz więcej firm, które posiadają linię produkcyjną pozwalającą na wytwarzanie paliwa alternatywnego z tekstyliów. Zaletą pozyskiwanego paliwa jest wysoka wartość opałowa, mała zawartość chloru i przede wszystkim niska wilgotność. Dzięki stosowanym technologiom i połączeniu linii produkcyjnej z główną linią sortowniczą firma jest w stanie zagospodarować cały surowiec.
Paliwo jest wytwarzane z odzieży tekstylnej, która po sortowaniu nie nadaje się do innego zastosowania. Trzeba podkreślić, że nie każdy odpad tekstylny nadaje się do produkcji paliwa. Musi spełniać odpowiednie normy. W pierwszej kolejności przechodzi przez kontrolę jakości i detektor metali. Później ulega rozdrobnieniu i sprasowaniu. W tej postaci trafia do Cementowni. Wartość opałowa tego paliwa musi wynosić około 20 MJ/kg przy wilgotności nieprzekraczającej 5 proc. i zawartości chloru poniżej 0,4 proc.
Spadek kosztów produkcji tekstyliów oraz rosnąca zamożność społeczeństwa sprawiają, że prawdopodobnie tekstyliów będziemy zużywać coraz więcej, dlatego już teraz powinno się mieć świadomość, co można z nimi zrobić, by odciążyć środowisko naturalne.
