Co roku na świecie produkuje się około 22 miliony ton opon. To ogromna ilość materiału, który dodatkowo ma szereg cech, czyniących go szczególnie problematycznym dla środowiska naturalnego. W jaki sposób można poradzić sobie z rosnącą ilością niepotrzebnego i zużytego ogumienia?
Spis treści
W jaki sposób pozbyć się starych opon?
Jak może zachować się osoba, posiadająca niewielką ilość zużytego ogumienia, by w racjonalny i ekologiczny sposób pozbyć się tego rodzaju odpadu? Niestety, wciąż częstym zjawiskiem jest wywożenie opon na nielegalne składowiska lub pozostawianie ich w przypadkowych miejscach bez nadzoru. Takie zachowanie jest niezgodne z prawem i grozi za nie wysoka grzywna. Wygodnym, legalnym i ekologicznym rozwiązaniem jest pozostawienie zużytego ogumienia przy okazji jego wymiany w serwisie lub warsztacie.
Większość z tych miejsc oferuje taką usługę za darmo, choć nie ma prawnego obowiązku, który tego nakazuje. Stare opony można też oddać do wyznaczonych punktów składowania odpadów, jednak to rozwiązanie najczęściej wiąże się z koniecznością dostarczenia ich na własną rękę. W przypadku, kiedy ogumienie nie jest silnie zniszczone, odpowiednie zakłady mogą też dokonać jego skutecznej renowacji, efektywnie przedłużając życie opon.
Kłopotliwy recykling starych opon
Stare opony są kłopotliwe z kilku powodów. Przede wszystkim – jest ich bardzo dużo i ilość tego materiału stale rośnie. Około 75% przestrzeni, jaka jest zajmowana przez zniszczoną oponę to powietrze – trudno zmienić tę wielkość, dlatego że opony celowo produkuje się w ten sposób, by były wytrzymałe i jak najmniej wrażliwe na odkształcenia. Równie poważne kłopoty rodzi ich struktura chemiczna. Przeciętna opona zawiera liczne substancje, które w istotny sposób niekorzystnie wpływają na środowisko naturalne i stanowią dla niego zagrożenie. W ich skład mogą wchodzić metale ciężkie, rakotwórcze substancje takie jak benzen, szkodliwe polimery, fenole i wiele innych. Długie, chemiczne łańcuchy polimerów powodują, że trudno liczyć na samoistny rozkład ogumienia.
Taka charakterystyka budowy przeciętnej opony powoduje, że znalezienie optymalnego sposobu pozbycia się ich lub powtórnego wykorzystania wymaga długiego zastanowienia. Klasyczne składowanie dużych ilości opon jest nieekonomiczne, ponieważ przez ich kształt i trudność w kompresji, a także większość zajmowanej powierzchni jest niezagospodarowana. Dodatkowo, składowanie ogumienia na wolnym powietrzu może powodować skażenie środowiska poprzez przedostawanie się toksycznych związków i metali ciężkich do powietrza, gleby i wód gruntowych.
Spalanie opon również wiąże się z licznymi zagrożeniami – to materiał łatwopalny, dlatego istnieje duże ryzyko samoistnego, niekontrolowanego pożaru. Produkty uboczne spalania są niezwykle toksyczne i przyczyniają się do wielu alergii i chorób, w tym licznych typów nowotworów. Mimo to, ze względu na duży potencjał energetyczny – ponad połowa zużytych opon jest spalana w celu pozyskania z nich energii. Takie rozwiązanie nazywa się odzyskiem energetycznym. Oprócz niego istnieje również odzysk materiałowy, który polega na fizycznym przekształceniu opony w taki sposób, by materiał z niej pozyskany mógł być efektywnie użyty do produkcji nowych dóbr.
Sposoby recyklingu starych opon
Zazwyczaj stare ogumienie rozdrabnia się do postaci granulatu o różnej wielkości, który może być wykorzystany na niezwykle wiele sposobów. Z wykorzystaniem granulatu produkuje się liczne przedmioty eksploatacyjne, takie jak przewody, uszczelki, wykładziny czy warstwy izolacyjne. Granulat stosuje się również w branży drogowej – do wypełniania pustych przestrzeni, produkcji elastycznej kostki brukowej, wytwarzania mieszanek asfaltowych oraz innych powierzchni. Opony nierozdrobnione są też wykorzystywane do konstruowania barier, zabawek, aranżacji ogrodów i przy wielu innych okazjach.
