• Post category:Blog

Środki trwałe używane są we wszystkich działalnościach, niezależnie od ich profilu, jednak zdecydowanie największą rolę odgrywają one w jednostkach, w których prowadzona jest działalność wytwórcza. Środki trwałe wraz z biegiem czasu mogą ulec zużyciu lub zniszczeniu. Jeśli więc pojawia się brak celowości dalszego używania, jednostka powinna zdecydować się na krok, jakim jest likwidacja środka trwałego.

Nie trzeba być przedsiębiorcą, czy mieć ukończonych kilka kierunków studiów, by wiedzieć, że niektóre sprzęty w firmie, środki transportu, czy urządzenia wraz z upływem czasu ulegają zużyciu i zniszczeniu. Niekiedy okazuje się, że ich naprawa jest nieopłacalna lub po prostu niemożliwa. Jest to oczywiście naturalną kolejną rzeczy, która powinna być oczywista dla każdego z nas.

Jednak środek trwały w firmie nie może sobie ot tak zniknąć z ewidencji księgowej. Należy przeprowadzić proces likwidacyjny. Jakie są więc przyczyny likwidacji środka trwałego? Likwidacja firmy a środki trwałe-jak to wygląda? Jakie są koszty likwidacji środka trwałego? Jaki jest sposób likwidacji środka trwałego? Odpowiedzi na te pytania,  a także wiele innych przydatnych informacji znajdziesz poniżej.

Środki trwałe- czym są i z jakich przyczyn się je likwiduje?

Podstawową kwestią jest wyjaśnienie, czym w ogóle jest środek trwały firmy. W skrócie środki trwałe są majątkiem firmy, składnikiem rzeczowych aktywów przedsiębiorstwa, których wartość przekracza 10 000 zł, a długość ich użytkowania wynosi powyżej 1 roku. Środek trwały to także postać rzeczowa, która używana jest na potrzeby firmy. Środek trwały może być ewentualnie oddany do użytkowania innym jednostkom, lecz musi opierać się to na najmie, dzierżawie lub na innej umowie o podobnym charakterze. Środki trwałe mogą być przedmiotem umowy dzierżawy bądź leasingu, ale w takim wypadku tylko jedna ze stron ma prawo zaliczyć je do swoich aktywów trwałych. Przykładowymi rodzajami środków trwałych są:

  • nieruchomości, różne budynki, lokale,
  • grunty,
  • żywy inwentarz,
  • urządzenia, maszyny.

Ważne jest to, iż każdy środek trwały musi posiadać ustaloną wartość początkową, a cena zakupu jest najczęściej podstawą do jej ustalenia. Środki trwałe likwidowane są wskutek naturalnego zużycia, ale przyczyny likwidacji środka trwałego to także:

  • zdarzenia losowe, np. kradzież, pożar czy powódź,
  • decyzje ekonomiczne, np. potrzeba wymiany maszyn bądź zbyt mała opłacalność produkcji, zmiana profilu działalności danego podmiotu,
  • budowa nowych środków trwałych,
  • uszkodzenia, awarie, które z ekonomicznego punktu widzenia nie są warte naprawy.

 

Likwidacja środka trwałego w praktyce

Przyczyny likwidacji środka trwałego zostały już wyżej wspomniane, najczęściej jednak ma to miejsce ze względu na jego uszkodzenie, zużycie, a także zniszczenie. Bardzo często chodzi o zbyt duże koszty eksploatacyjne. Oczywiste jest to, że w takich sytuacjach przedsiębiorcy chcą pozbyć się danego środka trwałego- co wtedy? Wtedy decydują się oni na jego sprzedaż bądź oddanie w formie darowizny. Są to przypadki, w których można mówić o likwidacji składnika majątku należącego do firmy. Niezdatne do użytku urządzenie należące do firmy, należy wyksięgować z ewidencji bilansowej. W praktyce proces likwidacji środków trwałych w firmie złożony jest z dwóch etapów:

Etap 1- jest to wycofanie środka trwałego z użytkowania, a także jego fizyczna likwidacja. Niekiedy zdarza się tak, że likwidowanie środka trwałego wykorzystywane jest jako baza dla nowego środka. Warto być świadomym tego, że przedsiębiorca może podjąć decyzję o wyksięgowaniu środka trwałego z ewidencji bilansowej, nie przeznaczając go w danym momencie do fizycznej likwidacji.

Etap 2- jest to podjęcie wszelkich czynności, które mają na celu przestanie ujmowania środka trwałego w księgach rachunkowych. Wraz z momentem rozchodu środka trwałego kończy się jego amortyzacja, zostaje on wyłączony z ewidencji, a także kasowany jest jego numer inwentarzowy.

Postawiony w stan likwidacji środek trwały, ujmowany jest w ewidencji pozabilansowej, aż do momentu jego fizycznej likwidacji. Ujmowanie środka trwałego w ewidencji pozabilansowej, możliwe jest na podstawie dowodu ,,LT- Likwidacja środka trwałego”. Dokument LT uznawany jest za dowód księgowy, będący postawą zapisów w księgach rachunkowych. Musi on zawierać dane, które określone są w art. 21 ustawy o rachunkowości. Ważne jest to, by pamiętać, że jeśli nie miała miejsca pełna amortyzacja środka trwałego, pozostawionego w stanie likwidacji, to wówczas jego nieumorzona wartość może być zakwalifikowana do kosztów podatkowych. Dokumentem pozwalającym na to i potwierdzającym likwidacje, jest protokół likwidacji środka trwałego.  Likwidacja środka trwałego- jak udokumentować? Wspomniany LT jest dokumentem potwierdzającym postawienie środka trwałego w stan likwidacji.

Jeśli chodzi o koszty likwidacji środka trwałego, to przyczyniają się one do obciążenia pozostałych kosztów operacyjnych i stanowią element wyniku na rozchodzie niefinansowanych aktywów trwałych. W niewielkim stopniu można odzyskać pieniądze z likwidacji środków trwałych, np. ze sprzedaży złomu. Te ewentualne odzyski przyczynią się do skorygowania wyniku na, już wspomnianym, rozchodzie niefinansowanych aktywów trwałych.

Likwidacja firmy a środki trwałe

Odpowiednie przepisy podatkowe informują o tym, że każdy przedsiębiorca likwidujący prowadzoną przez siebie dotychczasową działalność, musi sporządzić odpowiedni spis, w którym będą przedstawione wszystkie składniki majątku zamykającej się firmy. W wykazie majątku powinno uwzględnić się wszystkie towary, które nie zostały sprzedane, całe wyposażenie, środki trwałe. Takowy wykaz powinien być odpowiednio uporządkowany i jednoznaczny, po to, by nie pozostawiał on wątpliwości, co zostało w nim ujęte. Każdej wprowadzonej pozycji należy więc przyporządkować właściwy numer porządkowy. Podczas prowadzenia takiego remanentu likwidacyjnego, na wykazie muszą znaleźć się wszystkie środkowi trwałe, zarówno te w części zamortyzowane, jak i te, które zamortyzowane zostały już w całości.