Koncepcja zielonej gospodarki zakłada, że rozwój społeczno-gospodarczy powinien być skorelowany z działaniami ukierunkowanymi na ograniczenie zużycia zasobów naturalnych, zmniejszenie ilości odpadów oraz obniżenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery. W myśl idei zrównoważonego wszelkie działania podejmowane przez przedsiębiorców powinny być poprzedzone oceną. Sprawdź, na czym polega ocena ryzyka środowiskowego i jakie korzyści niesie za sobą ekozarządzanie.
Spis treści
Dlaczego tak ważna jest ocena ryzyka środowiskowego w firmie?
Korzyści z wdrożenia normy EMAS są odczuwalne w codziennej pracy przedsiębiorstwa. Najważniejszą z nich jest zmniejszenie ilości odpadów dzięki recyklingowi oraz oszczędności na energii. Proekologiczne strategie nie ograniczają się jedynie do kwestii środowiskowych.
Zmniejszony wpływ na środowisko ma bezpośredni związek ze zwiększeniem efektywności pracy przedsiębiorstwa oraz obniżeniem kosztów prowadzenia działalności. Spełnienie norm jednostek akredytujących jest po prostu opłacalne, o czym przekonali się przedsiębiorcy, którzy dokonali integracji systemu z pozostałymi narzędziami zarządzania firmą. Z jednej strony przedsiębiorstwo zwiększa swoją konkurencyjność na rynku, dzięki potwierdzeniu zgodności, z drugiej — wypełnia zobowiązania prawne oraz przywiązuje większą wagę do cyklu życia produktu. Oczywiście, wiąże się to z pewnymi zobowiązaniami i koniecznością stałego monitorowania działań, co stanowi dość duże obciążenie dla przedsiębiorstwa.
Jak ocenić ryzyka środowiskowe przedsiębiorstwa?
Zanim przejdziemy do kwestii oceny, wyjaśnijmy, czym tak naprawdę jest ryzyko środowiskowe.
Ryzyko środowiskowe – definicja:
Specyficzny rodzaj ryzyka, który wiąże się przede wszystkim z negatywnym oddziaływaniem na środowisko oraz nadmierną eksploatacją surowców.
Spełnienie wymagań standardu EMAS, dotyczącego zarządzania środowiskowego, wymaga wdrożenia oraz utrzymania systemu, który spełnia szereg wytycznych. Wśród najważniejszych znajdują się:
- Polityka środowiskowa
Kadra wyższego szczebla opracowuje dokumentację zawierającą obowiązki i cele przedsiębiorstwa w zakresie ochrony środowiska. Zasady polityki powinny zostać opublikowane, przedstawione wszystkim osobom zatrudnionym w przedsiębiorstwie oraz dostępne w formie pisemnej lub elektronicznej dla zainteresowanych.
- Planowanie
Zarząd opracowuje strategię oceny wpływu działań przedsiębiorstwa na środowisko oraz ważne aspekty mogące mieć wpływ na ekosystem. W zakres działań wchodzi również ustalenie celów oraz programów, które uwzględniają wszelkie wymogi prawne oraz regulacje dotyczące kwestii środowiskowych. Niezbędnym elementem prac jest także wskazanie potencjalnych sytuacji awaryjnych oraz sposobów na ograniczenie ich wpływu na środowisko.
- Wdrożenie
Etap implementacji procedur i procesów jest kluczowy dla spełnienia wymogów normy ISO 14001. W tym celu należy przeszkolić pracowników oraz zadbać o prowadzenie dokumentacji dotyczących działań środowiskowych.
- Monitorowanie
Aby wyeliminować błędy wynikające z braku doświadczenia oraz niewiedzy, konieczne jest regularne przeprowadzanie audytów wewnętrznych. Pomiary są istotne zarówno z punktu widzenia utrzymania wydajności środowiskowej, jak i wyizolowania obszarów do poprawy.
Czym jest zarządzanie ryzykiem środowiskowym?
Wdrożenie ekozarządzania EMAS w firmie opiera się na polityce środowiskowej oraz ustaleniu odpowiedzialności najwyższego szczebla kierownictwa. Aby zrealizować wytyczne, raz do roku przeprowadza się ocenę zgodności wdrożonego systemu oraz porównuje działania rzeczywiste do działań zaplanowanych.
A jakie są metody oceny ryzyka środowiskowego? Jednym ze sposobów na realizację tych założeń jest organizacja szkoleń zewnętrznych dla pracowników niższego szczebla w celu zapoznania ich z tematyką ekologii. Wszystkie wdrożone procedury muszą być odpowiednio udokumentowane. Dotyczy to zarówno szkoleń, jak i komunikacji wewnątrz przedsiębiorstwa czy działań prewencyjnych. Opracowane instrukcji operacyjne muszą zawierać sposób postępowania na wypadek awarii, które mogą oddziaływać na środowisko.
Co to jest system EMAS i jak może on pomóc Twojej firmie?
A jakie są różnice między ISO i EMAS? Co to za systemy i który z nich warto wdrożyć w przedsiębiorstwie? EMAS to system certyfikacji potwierdzający dobrowolny udział przedsiębiorstwa w systemie zarządzania ekologicznego i audytu we wspólnocie. Pomimo istotnych podobieństw ISO 14001 oraz EMAS to dwa odrębne systemy. W obu przypadkach chodzi o zarządzanie ryzykiem środowiskowym w przedsiębiorstwie i zapobieganie zwiększonej emisji gazów cieplarnianych do atmosfery.
Główną różnicą jest jednak obowiązek publikowania w formie deklaracji środowiskowej w przypadku systemu EMAS. Co więcej, ISO nie podlega przepisom dotyczącym ochrony środowiska w tak restrykcyjny sposób jak ekozarządzanie EMAS. Biorąc pod uwagę, że wymagania tej normy są nieco mniejsze, wiele firm wdraża najpierw ISO, a dopiero później decyduje się również na certyfikację EMAS.
EMAS – co to jest i jak wygląda wdrożenie normy?
W rozporządzeniu EMAS znajdują się informacje o celach i obowiązkach przedsiębiorcy, które mają wspomóc w realizacji codziennych zadań i zmniejszyć oddziaływanie firmy na środowisko. Co za tym idzie, można tam znaleźć wszelkie rekomendacje dotyczące kierunku oraz celów w zarządzaniu środowiskowym oraz analizę wymagań dotyczących ochrony środowiska. Kluczowym elementem związanym z wdrożeniem systemu EMAS jest wykonywanie przeglądu środowiskowego, którego celem jest sprawdzenie prowadzonej działalności pod kątem i oddziaływanie na środowisko naturalne.
Norma EMAS to szansa na realizowanie zasad zrównoważonego rozwoju oraz działań zgodnych z zasadami przyjaznymi dla środowiska. Wdrażając tę normę, podobnie jak ISO 14001, przedsiębiorca zyskuje przewagę na rynku i wyróżnia się wśród konkurencji. Należy przy tym pamiętać, że system jest rekomendowany przez Unię Europejską.
